تأثیر کاربرد بیوچارهای مختلف بر برخی ویژگی‌های خاک و قابلیت جذب بعضی از عناصر غذایی در یک خاک آهکی

گرماکافت بقایای گیاهی و تبدیل آن به بیوچار و افزودن به خاک علاوه بر ترسیب کربن و کاهش آلودگی‌ هوا می‌تواند سبب اصلاح برخی ویژگی‌های خاک‌های آهکی شود. هدف از این پژوهش، ارزیابی تاٌثیر بیوچار حاصل از گرماکافت پنج نوع بقایای گیاهی بر برخی ویژگی‌های خاک آهکی می‌باشد. بیوچارهای مورد استفاده از گرماکافت بقایای گندم، بقایای ذرت، چوب ذرت، بقایای پنبه و بقایای کنجد در دمای 500 درجه سلسیوس به مدت سه ساعت و در شرایط اکسیژن محدود به دست آمد. سپس تأثیر افزودن مقدار 2 درصد بیوچار به یک خاک آهکی به صورت آزمایش­ فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بررسی شد. نمونه‌ها به مدت 90 روز در دمای 2±22 درجه سلسیوس و 50 درصد رطوبت اشباع نگهداری شده و سپس ویژگی‌های خاک شامل پ‌هاش، قابلیت هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی و مقدار کربن آلی، شکل‌های پتاسیم، مقدار نیتروژن کل، فسفر، آهن، منگنز، روی و مس قابل استفاده خاک در آنها اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که بیوچار حاصل از بقایای پنبه و کنجد سبب افزایش معنی دار پ‌هاش خاک گردید. همه بیوچارها مقدار کربن آلی و قابلیت هدایت الکتریکی خاک را به طور معنی‌داری افزایش دادند. مقادیر پتاسیم محلول، تبادلی و غیرتبادلی تحت تاٌثیر افزودن بیوچار و نوع آن قرار گرفت. بیوچارها سبب افزایش 4/4 تا 7 برابری پتاسیم محلول شدند. مقدار افزایش پتاسیم تبادلی از 144 میلی­گرم­ بر­کیلوگرم با کاربرد بیوچار پنبه تا 209 میلی‌گرم بر کیلوگرم با کاربرد بیوچار کنجد متغیر بود. پتاسیم غیرتبادلی نیز با افزودن بیوچار از 290 تا 532 میلی‌گرم بر کیلوگرم افزایش یافت. قابلیت استفاده نیتروژن، فسفر، روی و مس تحت تاٌثیر کاربرد بیوچار قرار نگرفت، اما بیوچار بقایای پنبه و کنجد مقدار آهن قابل استفاده را افزایش دادند. همچنین منگنز نیز با کاربرد هر پنج نوع بیوچار افزایش معنی‌دار نشان داد. با توجه به افزایش قابل ملاحظه مقادیر شکل‌های مختلف پتاسیم و با توجه به کمبود پتاسیم در بعضی از خاک­های آهکی استان فارس، می‌توان استفاده از بیوچار به‌عنوان منبع حاوی پتاسیم را در مدیریت حاصلخیزی این عنصر مد نظر قرار داد.